Nova španska vlada, na čelu s premijerom Pedrom Sančezom iz Socijalističke radničke partije, odmah je po dolasku na vlast najavila obračun s ostacima fašizma u njihovoj zemlji.
Španski parlament uskoro bi trebalo da raspravlja o novom Zakonu o istorijskom sećanju, koji predviđa ukidanje svih institucija, ulica i organizacija koje nose imena poznatih ličnosti iz fašističkog razdoblja Španije kada je na njenom čelu bio general Francisko Franko, javlja BIRN (Balkanska regionalna istraživačka mreža).
Premijer Sančez takođe je najavio da će uskoro biti izmeštena Frankova grobnica, koja se nalazi u velikom mauzoleju Doline palih u blizini Madrida.
Dolinu palih je Frankova vlada izgradila 1959. godine. U kompleksu se nalaze posmrtni ostaci 34.000 poginulih vojnika, pripadnika fašističkih falangi, kao i republikanskih vojnika, koji su se borili protiv fašista tokom Španskog građanskog rata.
Donošenje zakona tiče se i Hrvatske i Bosne i Hercegovine. Naime, njime je predviđeno izmeštanje grobnica fašista iz celog sveta. Tu spadaju i vođa kvislinške NDH Ante Pavelić i komandant koncentracionog logora Jasenovac Vjekoslav Maks Luburić.
Pavelić je pokopan 1959. godine na madridskom groblju San Isidro, dok su Luburićevi posmrtni ostaci pokopani na groblju Karkaixent u Valensiji. Obojica su rođeni na području današnje Bosne i Hercegovine, a po novom Zakonu, ukoliko bude usvojen, njihovi bi posmrtni ostaci bili izmešteni na manje vidljiva mesta ili čak u njihovu domovinu. Neki lokalni mediji izvještavaju da su pojedini političari najavili da će se obratiti hrvatskoj ambasadi u Madridu ne bi li videli je li moguće ostatke izmestiti u Hrvatsku.
Na taj način Španija želi da onemogući odavanje počasti zločincima od strane mnogobrojnih hodočasnika, poštovalaca ekstremne desničarske ideologije.
BIRN piše da je tokom 90-ih godina tadašnji hrvatski predsednik Franjo Tuđman imao ideju prebaciti posmrtne ostatke Pavelića u Hrvatsku, zajedno s posmrtnim ostacima bivšeg jugoslavenskog predsjednika Josipa Broza Tita, koji je sahranjen u Beogradu, ali je rođen u Kumrovcu u severnoj Hrvatskoj.
Nakon Frankove smrti, Španija je usvojila amnestiju, poznatu kao “pakt ćutanja“, kako bi se sprečilo ponovno otvaranje rana iz građanskog rata. Pristalice amnestije objašnjavale su da je taj čin olakšao mirni prelaz Španije u demokratiju.
Međutim, porodice pripadnika republikanske strane koja je poražena u ratu, smatraju da je amnestija nepravedno stigmatizovala njihove porodice te na učinkovit način odala počast fašističkom nasleđu.
Izvor Jutarnji.hr, 26. jul 2018.
