Odlukom Sabora SPC o prihvatanju statusa najšire moguće autonomije za makedonsku crkvu učinjen je veliki i hrabar potez, kaže stručnjak za crkveno-pravna pitanja prof. dr Jovan Janjić i navodi da je posle 55 godina ponovo vaspostavljeno kanonsko i liturgijsko jedinstvo SPC sa crkvom u Severnoj Makedoniji.
Janjić za Tanjug kaže da ne treba povlačiti bilo kakve paralele između odluke SPC sa odlukom Sinoda Carigradske patrijaršije, kojom je priznata crkva u Severnoj Makedoniji, i ističe da je odluka Sabora SPC autonomna i zasnovana na kanonima.
„Jedino Sabor SPC može da rešava statusna pitanja koja se tiču crkvene organizacije na njenom kanonskom području“, naglašava Janjić.
On ocenjuje da je odlukom SPC potvrđeno da je odluka Carigradske patrijaršije koja je, kako kaže, bila ishitrena i verovatno politički motivisana, ništavna i da neće proizvoditi dejstva.
„Ubuduće, ukoliko Jerarhija u Severnoj Makedoniji ostane pri razgovorima, koje je proteklih dana vodila sa Svetim sinodom SPC, to pitanje će se vratiti u okvire kanona i verni pravoslavni narod u Severnoj Makedoniji napokon će biti u zajednici sa ostalim pravoslavnim svetom“, ističe Janjić i podseća da je Crkva u Skoplju bila izopštena i da nije imala jedinstvo sa drugim pomesnim crkvama pošto je bila u raskolu.
Kako kaže, odlukom Sabora SPC kanonsko i liturgijsko jedinstvo je vraćeno na pozicije iz 1959. godine kada je SPC dodelila najširi oblik autonimije crkvi u tadašnjoj Narodnoj Republici Makedoniji, današnjoj Severnoj Makedoniji.
On navodi da je Jerarhija u Skoplju, pod uticajem komunističkih vlasti, stalno ispostavljala nove zahteve, između ostalog i to da imaju i autokefalnost, te da je 1967. godine proglašena autokefalna crkva što je , kaže, dovelo do prekida kanonskog i liturgijskog jedinstva sa SPC.
Janjić navodi da se vodila borba, pre svega sa strane SPC, da se ponovo vaspostavi to jedinstvo, ali da to tada nije moglo doći jer je Jerarhija u Makedoniji istrajavala na svojim zahtevima.
„U poslednje vreme Sveti arhijerejski Sinod SPC vodio je bratske razgovore sa Jerarhijom u Skoplju, pre svega sa arhiepiskopom Stefanom. U ljubavi bratskoj došlo se do razumevanja i saglasnosti da može ponovo da se uspostavi kanonsko i liturgijsko jedinstvo, do čega je sada došlo“, kaže Janjić.
On navodi da se oko tog pitanja pojavio „problem sa strane“, odnosno od strane Carigradske patrijaršije.
„Kada su u Carigradu saznali da su Beograd i Skoplje blizu rešenja tog bolnog pitanja, panično su preduzeli akcije da se tobože pokaže da su oni faktor koji donosi ključne odluke. I doneli su nekanonsku odluku da Carigradska patrijaršija prizna liturgijsko jedinstvo crkvi u Severnoj Makedoniji“, objašnjava Janjić.
On izražava očekivanje da će odluku SPC da se uspostavi liturgijsko i kanonsko jedinstvo sa Crkvom u Severnoj Makedoniji priznati sve pravoslavne crkve jer je, kako kaže, zasnovana na kanonima za razliku od odluke Carigradske patrijaršije.
Janjić navodi da je Jerarhija u Skoplju pod velikim pritiskom ne samo Carigradske patrijaršije, već i od mnogih političkih krugova u svetu koji bi, kako kaže, želeli da preuređuju svet po svojim merilima.
„Verujem da će Jerarhija u Skoplju ostati pri dogovoru koji je imala sa članovima Svetog Arhijerejskog Sinoda SPC i da će napokon, na jedini mogući i valjan način rešiti svoj status, da se vrati u zajednicu sa ostalim pravoslavnim svetom“, kaže Janjić, prenosi Tanjug.
Izvor Sputnjik, 16. maj 2022.
Naslovna fotografija: Wikipedia / Autor Vanjagenije, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3019713
BONUS VIDEO:
